Γύθειο, μια πανέμορφη και ιστορική κωμόπολη που μοιάζει να… ξέφυγε από κάποιο ελληνικό νησί και να βρέθηκε στην ανατολική πλευρά του Λακωνικού κόλπου. Γύθειο – Αθήνα απέχουν 255 χλμ, το Γύθειο – Σπάρτη είναι μια απόσταση 42 χλμ, ενώ σε περίπου ίση απόσταση από το Γύθειο (26-27 χλμ) βρίσκονται η Αρεόπολη και ο Κότρωνας.
Στο Γύθειο φτάνουν 4 λεωφορεία την ημέρα (3 από Αθήνα και 1 από Πειραιά), ενώ από το λιμάνι του ξεκινούν πλοία για Κύθηρα και Κρήτη.
Το Γύθειο είναι η έδρα του Δήμου Ανατολικής Μάνης, του Επιμελητηρίου Λακωνίας, όπως και της Ιεράς Μητροπόλεως Μάνης. Βρίσκεται αμφιθεατρικά κτισμένο στους πρόποδες του όρους «Λαρύσιο», «Ακούμαρος» ή και «Κούμαρος», όπως το λένε οι ντόπιοι Μανιάτες.
Κατά τον Παυσανία το όνομα Γύθειο προέρχεται από το Γη των Θεών και κατά τη μυθολογία ιδρυτής της πόλης ήταν ο Ηρακλής. Πρώτη αναφορά ως Γύθειον γίνεται από τον Θουκυδίδη τον 5ο αιώνα π.Χ.
Το Γύθειο ήταν λιμένας των Φοινίκων στην εποχή του Χαλκού, ναύσταθμος των Σπαρτιατών στους αρχαϊκούς και κλασικούς χρόνους, ενώ από τον 2ο αιώνα προ Χριστού και έως τον 2οαιώνα μ.Χ. ή πόλη έφτασε στο απόγειο της ακμής της καθώς διετέλεσε πρωτεύουσα του Κοινού των Ελευθερολακώνων.
Η Παλαιόπολη είναι ότι απέμεινε από το αρχαίο Γύθειο μετά τον καταστροφικό σεισμό του 375 μ.Χ., καθώς μεγάλο μέρος της πόλης βυθίστηκε στον Λακωνικό κόλπο (όπως συνέβη και στην αρχαία Τευθρώνη του Κότρωνα). Στο Γύθειο φέρεται ότι διανυκτέρευσε ο Πάρις όταν έκλεψε την ωραία Ελένη από την Σπάρτη, πριν ξεκινήσουν για την Τροία.
Το Γύθειο Σήμερα
Η σημερινή πρωτεύουσα του δήμου Ανατολικής Μάνης είναι -ίσως- η πιο «αδικημένη» κωμόπολη της Πελοποννήσου. Ο λόγος αυτής της «ιστορικής αδικίας» έχει να κάνει, κυρίως, με τον προσδιορισμό της περιοχής ως προς την ιστορική του συνέχεια.
Σήμερα, το Γύθειο είναι από τα πλέον επισκέψιμα μέρη της Λακωνίας. Ωστόσο, η επισκεψιμότητα αυτή οφείλεται περισσότερο στην οδική επικοινωνία (Καλαμάτας-Αρεόπολης-Σπάρτης) παρά στην Ιστορία της πανάρχαιας χερσαίας και θαλάσσιας παράδοσης της περιοχής.
Είναι μια ζωντανή κωμόπολη που έχει περίπου 4.500 κατοίκους. Η πόλη εκσυγχρονίζεται, χωρίς όμως να αλλοιώνεται η παραδοσιακή αρχιτεκτονική της γραμμή. Τους καλοκαιρινούς μήνες τα κρουαζιερόπλοια που περνούν από το λιμάνι του Γυθείου -που απέκτησε τη σημερινή του όψη το 1960- δίνουν ένα κοσμοπολίτικο αέρα στη πόλη. Το Γύθειο έχει πολλούς τακτικούς «φανατικούς» επισκέπτες απ όλο τον κόσμο. Η ολοκλήρωση των δρόμων της πόλης με κυβόλιθους αντί για άσφαλτο σε συνδυασμό με την επαναλειτουργία του ξενοδοχείου Lakonis προσδίδουν έναν νέο τόνο ανάπτυξης στην ιστορική πόλη.
Το λιμάνι του Γυθείου είναι αβαθές (σχετικά) για μεγάλα μηχανοκίνητα σκάφη (εμπορικά και κρουαζιερόπλοια) παρ’ όλο που πρόκειται για τον πλέον ασφαλή λιμένα του Λακωνικού κόλπου. Όπως και με άλλα μέρη της νότιας Πελοποννήσου (Βορθώνα/Ασίνη, Τευθρώνα, Παυλοπέτρι κ.α.) οι καταβυθίσεις μετά τον σεισμό του 375 μ.Χ. προκαλούν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για υποθαλάσσιες εξερευνήσεις παρά για χερσαίες ανασκαφές.
Ωστόσο, το Γύθειο, χάρη στην νεότερη ιστορία του, προκαλεί ακόμα το ενδιαφέρον του διερχόμενου επισκέπτη που θέλει να γνωρίσει τον τόπο της Μάνης και την ψυχή του Μανιάτη και της Μανιάτισσας:
Επίσκεψη του «πρέπει» αποτελεί αυτή του Ιστορικού και Εθνολογικού Μουσείου Μάνης. Το ίδιο ισχύει και για το Κέντρο Πολιτισμού Δήμου Ανατολικής Μάνης και για τους πύργους των Γρηγοράκηδων, το κάστρο του Πασσαβά και άλλα πολλά ιστορικά κτίσματα.
«Γύθειον» σημαίνει «γη των Θεών» και κατά την Ελληνική μυθολογία η ονομασία δόθηκε σε ανάμνηση μιας φιλονικίας μεταξύ του Απόλλωνα και του Ηρακλή που συμβολίζουν τα γένη των Αχαιών και των Δωριέων αντίστοιχα.
Σε κάθε περίπτωση, ο επισκέπτης του σήμερα, ακόμα κι αν δεν έχει κανένα ιστορικό/αρχαιολογικό ενδιαφέρον, μπορεί ν’ απολαύσει την παραλία του Μαυροβουνίου, τις βόλτες στην προκυμαία του Γυθείου με τα επιμελημένα καταστήματα, τις υπηρεσίες της πρωτεύουσας του Δήμου αλλά και τις κοντινές εκδρομές στον (Α)Κούμαρο δηλ. το «Λαρύσιον όρος» κατά τον Παυσανία τον περιηγητή. Το τοπίο είναι μοναδικό.
Πρόκειται για την πιο παλιά ακτοπλοϊκή δίοδο από και προς Νεάπολη/Κύθηρα/Κρήτη αλλά και για έναν από τους πιο «αντιπροσωπευτικούς» οικισμούς των «Σπαρτιάτικων» στρατευμάτων όπως τα έλεγε ο Θ. Κολοκοτρώνης. Είναι -δικαίως- η πρωτεύουσα κωμόπολη της Μάνης και η πύλη της ομώνυμης περιοχής.
Από κει και κάτω ξεκινάει ένας άλλος κόσμος.
Κρανάη ή Μαραθονήσι
Η αρχαία νήσος Κρανάη, ή Μαραθονήσι από τον άγριο Μάραθο που φύεται στην περιοχή, απέκτησε ένωση με την στεριά το 1865. Πάνω στο νησί υπάρχει ο εμβληματικός φάρος, ένας παραδοσιακός μανιάτικος πύργος στον οποίο στεγάζεται το Ιστορικό και Εθνολογικό Μουσείο της Μάνης και το εκκλησάκι του Αγίου Πέτρου. Τα πεντακάθαρα νερά και στις δύο πλευρές της γέφυρας προσφέρονται για κολύμβηση.
Info:
Σε απόσταση 4 χλμ. από το Γύθειο βρίσκεται η καταπληκτική παραλία του Μαυροβουνίου.
Blueflag.gr
